Sıtma hastalığı plasmodium türündeki parazitlerin vücuda yerleşmesi sonucu ortaya çıkan bir parazit hastalığıdır. İnsanlarda en çok görülen parazit enfeksiyonlarında en üst sıralarda yer alan bu hastalık ülkemiz de dahil bütün dünyada salgınlara neden olan bir hastalıktır. Sıtma hastalığı ülkemizde de dahil olmak üzere birçok ülkede bildirilmesi zorunlu hale gelmiştir.

Sıtma hastalığı oldukça yaygın görülen bir hastalık olduğu için mücadele edilmesi gereken ve önlem alınması gereken bir hastalıktır. Malaria yani sıtma hastalığı plazmodium parazitini taşıyan anofel cinsi sivrisineğin insanı ısırması ve larvaları bırakması sonucu oluşmaktadır. Sıtma hastalığı nöbetler ile kendini gösteren ateş ve titreme gibi belirtiler gösteren, hastaları ölüme dahi götürebilen bir hastalıktır.

Günümüzde 100’den fazla ülkeyi etkisi altına alan sıtma hastalığı özellikle ekonominin kötü olduğu Asya ve Afrika gibi ülkelerde görülmektedir. Ülkemizde üzerine daha çok düşüldüğü ve tedavisinin iyi bir şekilde yapıldığı için son yıllarda sıtma vakalarına oldukça az rastlanılmaktadır. Vakaların birçoğu daha önce sıtma hastalığına yakalanan kişilerden veya yeni yurtdışından yeni gelen kişilerde görülmektedir.

Sivrisinek taşıdığı parazitleri insan kanına enjekte ettikten sonra parazitler yaklaşık 1 ay içerisinde karaciğer başta olmak üzere birçok organda ürer ve belirtilerini göstermeye başlar.

Sıtma Hastalığının Nedenleri Nelerdir ?

Sıtma hastalığı sivrisineklerin taşıdığı parazitleri insana enjekte etmesi sonucu görülebildiği gibi sıtma hastalığı taşıyan kişinin kanının başka birisine verilmesi, organ transplantasyonu ve gebelikte bebeğe bulaşma gibi nedenler ile de bulaşma görülebilmektedir. Sıtma nasıl tedavi edilir bunu öğrenmeden önce bulaşma yollarının iyi bir şekilde öğrenilmesi gerekmektedir.

Sıtma Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?

Sıtma etkeni vücuda giriş yaptıktan sonra belirli bir süre kuluçka dönemi geçirmesi gerekmektedir. Parazit kan ile beraber karaciğer gibi metabolizması olan organlara geçtikten sonra 1 haftadan 4 haftaya kadar olan süreyle kuluçka süresi tamamlanır ve ilk belirtiler görülmeye başlar.

Sıtma hastalığının bilinen en yaygın belirtisi üşüme ve titremedir. Kuluçka dönemi bittikten sonra ilk belirtiler bu şekildedir. Bu belirtiler hasta üstünü örtse dahi geçmemektedir. Sıtmanın en belirgin belirtisi olan üşüme ve titremeler sonrasında vücut ısısı aşırı bir şekilde düşer.

Sıtma hastalığında parazit etkeni vücutta enfeksiyona neden olduğu için 41 derecelere kadar yükselen ateş olabilir. Ateşin yükselmesiyle beraber hastada titreme nöbetleri başlar.

Bunun yanı sıra sıtma hastalığına yakalanan kişilerde terleme, kas ağrıları, nabız dolgunluğunun azalması, tansiyon düşmesi, baş ağrısı, ateş nöbetleri, cilt renginde soluklaşma ve mide bulantısı gibi belirtiler de yaygın olarak görülebilir.

Sıtma Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur, Tedavisi Nasıldır ?

Sıtma hastalığı ancak mikroskopi incelemeleri sonucunda teşhis edilebilmektedir. Bu yöntemde sıtma hastalığının belirtilerini gösteren kişilerden alınan kan bir preparat üzerine yayılır ve incelenir. Eğer ilk yaymada sıtma hastalığının etkenine rastlanılmaz ise en az 3 kere daha yayma alınmalıdır ve incelenmelidir.

Sıtma hastalığının birçok türü olduğu için tedaviler de belirlenen türe göre belirlenmektedir. Ülkemizde ise en yaygın görülen tür vivax tipidir ve buna yönelik tedavi planlamaları yapılır.

Sıtma hastalığı erken evrede teşhis edildiğinde kolaylıkla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Ülkemizde sıtma hastalığı için klorokin ve primakin etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. Eğer hastalarda görülen belirtiler çok şiddetli ise hastaneye yatış gerekebilir ve bu tedaviler damardan uygulanır. Bu tedaviler ülkemizde ücretsiz bir şekilde yapılmaktadır ve büyük oranda bir iyileşme başarısı elde edilmektedir.

Hastalık ülkemizde sivrisinek ısırığına bağlı olarak gelişmeyip dışardan geldiği için yurt dışına çıkacak olan kişilere enfeksiyon hastalıkları hastaneleri doktorlarının önerdiği biçimde öneriler verilmektedir. Bu bilgilendirmede seyahat edilecek ülkenin sıtmaya olan yatkınlığı, mevsimsel koşulları ve hastalığın türü ile ilgili bilgiler verilmektedir.

Günümüz koşullarına ayak uyduran tıp dünyası artık sıtma için korunma amaçlı aşılar üretmeye başlamıştır. Özellikle Afrika gibi hastalığın çok yaygın bir şekilde görüldüğü bölgelerde her 10 kişiden 4'ünün hastalığa yakalanmasını önlemiştir.